[1] 算法促成和导致的合谋,可大致分为三类,即:明示合谋、默示合谋及虚拟合谋算法合谋。有关算法合谋的分类及说明请参见笔者此前发布的文章《未来已来?——价格算法合谋或成为反垄断执法焦点》,http://www.zhonglun.com/Content/2019/02-27/1143513595.html。
[2] 例如Two are few and four are many: number effects in experimental oligopolies,How Much Collusion? A Meta-Analysis On Oligopoly Experiments等文献指出默示合谋常见于双寡头垄断市场,偶见于三寡头垄断市场,未见于四寡头垄断市场。参见https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0167268103001380,https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=951160。
[3] 为叙述的便利,本文中所指平行行为仅指经营者单方行为和市场平行结果。
[4] 当经营者之间的该等明示沟通协调表现为书面或口头的协议时,则构成明示合谋项下的垄断协议。
[5] 参见Executive Summary of the Roundtable on Algorithms and Collusion,https://one.oecd.org/document/DAF/COMP/M(2017)1/ANN3/FINAL/en/pdf。
[6] 参见 Antitrust intent in the age of algorithmic nudging, http://www.law.nyu.edu/sites/default/files/upload_documents/Zingales.pdf。
[7] 参见Algorithmic Tacit Collusion Is A Limited Threat To Competition,https://awards.concurrences.com/en/awards/2020/business-articles/algorithmic-tacit-collusion-is-a-limited-threat-to-competition。
[8] 参见A Governance Framework for Algorithmic Accountability and Transparency,https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2019/624262/EPRS_STU(2019)624262_EN.pdf。
[9] 参见White Paper on Artificial Intelligence,https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/commission-white-paper-artificial-intelligence-feb2020_en.pdf。
[10] 参见关于对《网络安全标准实践指南——人工智能伦理道德规范指引<征求意见稿>》公开征求意见的通知,https://www.tc260.org.cn/upload/2020-11-09/1604910722830014746.pdf。
[11] 参见EU digital boss: New rules to curb big tech aim for fairness,https://abcnews.go.com/Business/wireStory/eu-digital-boss-rules-curb-big-tech-aim-73901791。